آمار
وب سایت:
حجت‌الاسلام و المسلمين دکتر محمد جمال خلیلیان استاد اقتصاد حوزه و دانشگاه و دکتر محمود دهقانی استاد اقتصاد دانشگاه از اعضاي جبهه پایداری انقلاب اسلامی كه در حوزه مسائل اقتصادي تخصص دارند، با حضور در يك نشست خبري به تبيين ديدگاه‌هاي خود در مورد شرايط اقتصادي كشور، برنامه پنجم توسعه، هدف‌مندي يارانه‌ها، مشكلات پديد آمده در بازار سكه و ارز پرداختند و به سؤال‌هاي خبرنگاران پاسخ دادند.
به گزارش رجانيوز، دکتر دهقانی در مورد تفاوت رویکرد اقتصادی دولت‌های پس از انقلاب به ویژه در زمینه هدف‌مندی یارانه‌ها اظهار داشت: «هر یک از این دولت ها به گواهی اسناد تمایل داشتند که هدف‌مندی یارانه‌ها اجرا شود و اصل قضیه حتی در برنامه سوم توسعه تصویب شد. از زمان دولت آقای هاشمی به طور جدی مایل بودند، این مساله را اجرا کنند. حتی همه مسئولان دولت‌ها و کارشناسان این موضوع را حیاتی می‌دانستند که باید اجرا شود.
در مورد این طرح، همه اقتصاددان‌‌ها با هر گروه و مسلک سیاسی، متفق‌القول در خصوص اجرای آن تاکید داشتند؛ البته با روش‌های مختلف. مثلا به صورت یک‌دفعه قیمت‌ها اصلاح شوند یا به صورت تدریجی و یا اینکه تنها به یک کالا يارانه پرداخته شود یا جمعی از کالاها.
هدف‌مندي را اجرا نمي‌كردند، چون شجاعت نداشتند
آرشیو سخنان مسئولین آن دوره‌ها به طور واضح مشخص می‌کند که روی این مساله تاکید داشتند، اما چرا این اتفاق نیفتاد؟ عوامل متعددی موجب این مساله شد که در رأس آنها نبود جسارت و شجاعت لازم برای اجرای هدف‌مندی یارانه‌ها بود.
این طرح چون یک طرح بسیار عظیم ملی و حتی فراملی است و آثار آن در تجارت بین‌الملل هم ظاهر می‌شود؛ مانند یک جراحی بسیار مهم و حساس و بزرگ می‌ماند که قبل از انجام، باید آزمایش‌های متعدد و مراقبت‌های پزشکی لازم در نظر گرفته شود و پزشک معالج هم باید از یک شجاعت خاص برای انجام این عمل برخوردار باشد. جراحی بزرگ، آدم‌های بزرگ با شجاعت و تخصص بالا می‌خواهد.»
این استاد دانشگاه و عضو جبهه پایداری اضافه کرد: «من فکر می‌کنم در دولت‌های سابق این جسارت برای این جراحی عمیق اقتصادی وجود نداشت. البته عوامل دیگری هم بود که مانع از اجرا شد اما اصلی‌ترین عامل به نظر من این مساله بود که مسئولان وقت، شجاعت لازم برای وارد شدن به این ماجرا و کنترل پیامدهای بعدی آن را نداشتند و احمدی‌نژاد انصافا نشان داد که شجاعت لازم در این زمینه را داد.
جراحي هر چقدر هم ماهرانه باشد، درد و دوره نقاهت دارد، به‌ويژه اگر بيمار 70 ساله باشد
جراحی که صورت می‌گیرد، دوران نقاهت دارد. اگر این دوران خوب کنترل نشود، می‌تواند تاثیرات مثبت جراحی را تحت‌الشعاع قرار دهد. هدف‌مندی یارانه‌ها یک عمل بسیار بزرگ است که نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و گسترده دارد؛ هم در طراحی و هم در اجرا. به ویژه اینکه این طرح در کوتاه مدت یک سری عوارض دارد. نمی‌توان انتظار داشت یک فرد 70 ساله پس از یک جراحی سنگین قلب هر چقدر هم جراحي ماهرانه باشد، بتواند همان فردای انجام عمل مانند یک جوان 20 ساله فعالیت کند و هیچ مشکل و دردی نداشته باشد. این جراحی بزرگ اقتصادی هم قطعا پیامدهایی دارد. بدون تردید در کوتاه مدت، هدف‌مندکردن یارانه‌ها تورم‌زا است؛ افزایش بیکاری دارد؛ اختلال در امر صادرات و واردات؛ سرمایه‌گذاری دچار مشکل می‌شود و از اینگونه مسائل و این مساله انتظار به جایی است. البته همین مشکلات را هم با یک برنامه‌ریزی خوب و مناسب می‌توان به حداقل ممکن رساند.
موفقيت دولت در كنترل پيامدهاي منفي كوتاه مدت اجراي هدف‌مندي يارانه‌ها
برای شما یک مثال می‌زنم؛ سال گذشته به هنگام آغاز طرح هدف‌مندی یارانه‌ها، برخي از كارشناسان اقتصادی از تورم بسیار بالا و حتی 70 درصدی در اثر اجرای این طرح خبر دادند اما با چندین هزار نفر ساعت کاری که در دولت و مجلس و بخش خصوصی شد، می‌بینید که این تورم بهبسيار كمتر شد و از حد پیش‌بینی بسیار پایین‌تر رفت. کنترل پیامدهای کوتاه مدت منفی این طرح از ویژگی‌های خوب برنامه‌ريزي دولت بود.»
اگر دولت‌هاي قبل هدف‌مندي را زودتر اجرا مي‌كردند، عوارض آن كمتر بود
دهقانی تاکید کرد: «از طرفی نمی‌توان گفت برای به وجود نیامدن این مشکلات کوتاه مدت، اصلا دست به این عمل جراحی نزد! چرا که تاثیرهاي مثبت این طرح بسیار بیشتر از ایرادات و مشکلات کوتاه مدت آن است. در واقع این گله‌مندی از دولت‌های قبل وجود دارد که چرا این طرح را زودتر اجرا نکردند تا عوارض جانبی آن کمتر و کم هزینه‌تر باشد. به نظر من، به جایی رسیده بودیم که اقتصاد ایران نیاز جدی و حتمی به اجرای این طرح داشت و اگر انجام نمی‌شد، کشور دچار مشکلات می‌شد.
يك انتقاد به شيوه‌ي اجراي هدف‌مندي
البته ما انتقاداتی هم به شیوه اجرایی دولت در بعضی از بخش‌ها داریم. مثلاً مصوبه مجلس صراحتاً درآمد ناشی از اجرای این طرح را به سه بخش تقسیم کرده است: پرداخت نقدی به مردم، کمک به بخش تولید، انجام پروژه‌های عمرانی. متاسفانه توجه اصلی دولت به سمت مورد اول رفته و به دو بخش دیگر توجه کافی نشده است.»
اثر منفي تلاطم سكه و ارز بر هدف‌مندي يارانه‌ها
این عضو جبهه پایداری همچنین با يادآوري تحولات چندی پیش بازار ارز و طلا گفت: «تلاطم بازار ارز که اخیرا شاهد آن بودیم و افزایش افسار گسیخته آن، آثار مثبت هدف‌مندی را به شدت کاهش می‌دهد. دولت نباید این مساله را نادیده بگیرد، به طوری که 20 روز شاهد این جهش سرطانی در بازار ارز باشیم اما هیچ واکنشی نسبت به آن نداشته باشد و اقدام فوری نکند. به میزانی که نرخ ارز به طور غیرمنطقی افزایش پیدا می‌کند، با همان نسبت آثار مثبت هدف‌مندی کاهش پیدا می‌کند.
اساسا یکی از اهداف اصلی هدف‌مندی، افزایش بهره‌وری است، زماني که دولت محترم کنترل نمی‌کند و نرخ ارز اینچنین تغيير می‌کند، نتیجه طبیعی آن کاهش بهره‌وری است. ما این طرح را برای افزایش بهره‌وری اجرا می‌کنیم اما به خاطر یک سوءمدیریت، اثرات مثبت آن را فدا کنیم.»
حجت‌الاسلام و المسلمين دکتر خلیلیان هم در مورد هدف‌مندی یارانه‌ها گفت: «در دوران سازندگی و به ویژه اصلاحات، قرائن و شواهد زیادی وجود داشت و عملکرد مسئولان نيز در جامعه نشان مي‌داد که گفتمان انقلاب روز به روز ضعیف‌تر و کم‌رنگ شد، یعنی آرمان‌های نظام اسلامی در سخنان مسئولان كم‌رنگ شد. یکی از ویژگی‌های ممتاز دولت نهم که موجب اقبال مردم به این دولت و رأی آوردن جناب دكتر احمدی‌نژاد در دولت نهم، احیای ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی بود. خود این تقویت گفتمان انقلاب در دولت نهم موجب شد كه زمینه‌های اجرای هدف‌مندی یارانه‌ها و پشتیبانی آن از سوی مردم فراهم شود.»
این استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به سؤال یکی دیگر از خبرنگاران، تاکید کرد: «این طرح هنوز کامل نشده و تنها بخش اول آن اجرا شده است. بخش تولید باید تقویت شود؛ بحث بهره‌وری مشکل دارد و باید تقویت شود. با وجود قدم‌های خوبی که برداشته شده اما هنوز کامل نیست و قدم‌های بعدی در این طرح باید با در نظر گرفتن شرایط داخلی و خارجی کشور اجرا شود و پی‌گیر آن باشیم.»
در ادامه، دهقانی رویکرد دولت اصلاحات در زمینه اقتصادی را مورد نقد قرار داد و گفت: «مثلا زمان آقای خاتمی، همراهان و اطرافیان ایشان صراحتا گفتند ما برای بهبود معیشت مردم نیامده‌ایم، بلكه توسعه سياسي را دنبال مي‌كنيم و براي ما اولويت دارد. وقتی چنین نظری در دولت وجود دارد، چه انتظاری وجود دارد که بخواهد این طرح عظیم را با همه‌ي ریزه‌کاری‌هایش اجرا کند؟»
این عضو جبهه پایداری همچنین به تاثیرات مثبت اجرای موفق این طرح در کوتاه مدت اشاره کرد و اظهار داشت: «نباید از تاثیرات مثبت در کوتاه مدت هم غافل شد. مثلا کاهش ضریب جینی؛ این یعنی چه؟ یعنی فاصله دهک‌های مختلف جامعه از لحاظ قدرت خرید کم شده است. این هست اما برخی‌ها انتظار دارند از فردای اجرای این طرح، همه مسائل اقتصاد بهبود يابد، تولید خوب شود، صادرات افزایش یابد و... باید توجه داشت و من هم تاکید می‌کنم که آثار اصلی، مهم و اساسی هدف‌مندی یارانه‌ها به هیچ عنوان در کوتاه مدت نیست و مختص میان مدت و بلند مدت است؛ یعنی بین 5 تا 15 سال. مردم عزیز ما این را بدانند که ان‌شاء الله تاثیرات مثبت این طرح را در سال‌های آینده خواهند دید.»
اجراي فاز دوم هدف‌مندي تعامل دولت و مجلس را مي‌خواهد نه تنش
حجت‌الاسلام خليليان هم "هم‌بستگی و همراهی مجلس و دولت" را عامل و تضمین اصلی موفقیت اجرای مرحله دوم این طرح دانست و تأکید کرد: «باید برای اجرای فاز دوم، همدلی و هماهنگی بیشتری میان مجلس و دولت وجود داشته باشد. امیدوارم مجلس آینده ما از نمایندگان قوی و شایسته‌تری تشکیل شود که بتوانند حسن نظارت بیشتری بر اجرای قوانین داشته باشند؛ آن هم با تعامل و نه تنش. اجرای عدالت از اهداف اسلام و انقلاب است که دولت نهم هم آن را احیا کرد. رهبر معظم انقلاب از یک دهه قبل با صدور فرمان 8 ماده‌ای، نسبت به فساد ملی و مفاسد اقتصادی به مسئولین هشدار دادند.»
وی پی‌گیری طرح‌های نیمه‌تمام را هم یکی از اولويت‌هاي مجلس نهم دانست و گفت: «یکی از ایرادهاي جدی به دولت اصلاحات و همچنین دولت کارگزاران این بود که چرا طرح‌های نیمه تمام فراوانی در سطح کشور دارند؟ این مطالبه وجود دارد که همه‌ي این طرح‌ها سریعا تمام شوند و دولت نهم و دهم هم طرح‌های جدید را تا پایان دوران مسئولیت خود به اتمام برسانند.»
برخي نهادها به عمد آمارهاي غلط اقتصادي مي‌دهند
در ادامه این جلسه، دکتر دهقاني در مورد برخی ایرادهايی که به آمار و ارقام ارائه شده در کشور مطرح می‌شود، گفت: «دکتر پرویز داوودی (معاون اول رئیس‌جمهور در دولت نهم) بسیار تأکید داشتند و مکرر می‌گفتند که متأسفانه بعضی از آمار و ارقامی که در داخل کشور منتشر می‌شود، حتی از سوی برخی از افراد و نهادهایی که مسئولیت دارند، آمار صحیحی نیست. البته عمدتا آمارها درست هستند اما در برخی موارد شیوه محاسبات مناسب نیست و ارقامی به دست می‌آید که از دقت کافی برخوردار نیست.
برای من سخت است که این مساله را عنوان کنم اما باید بگویم که در بدنه برخی از نهادها بعضی از افراد هستند که یا به عمد یا با غفلت به گونه‌ای آمار می‌دهند که تطابقی با واقعیت ندارند. به نظر من، نهادهای اقتصادی و نظارتی در اقتصاد ما نیاز به پالایش برخی نیروها دارند. نیرویی که دل‌بسته به ارزش‌های انقلاب و دین ما نیست و آمارهای نادرست برای ناامید کردن مردم منتشر می‌کند، چرا باید کماکان در این مسئولیت قرار داشته باشد؟
سران استكبار هم به رشد اقتصادي كشور اذعان دارند اما برخي كارشناسان داخلي آمار خلاف واقع مي‌دهند
به طور مثال، فرض کنید رشد اقتصادی ما مثلا 7.8 است اما این فرد آن را 1.9 اعلام می‌کند! این تفاوت بسیار زياد است. این نشانه چیست؟ نهادهای بین‌المللی مانند صندوق جهانی پول و بانک جهانی و سران استکبار به ویژه آمریکا و اروپا به اندازه کافی بر سر ملت ما می‌کویند، بعد چرا کارشناس داخلی خود ما آماری علیه مردم و برخلاف واقع منتشر کند؟ در برخی مواقع حتی پایین‌تر از آمار این مراکز جهانی که صراحتا دشمن ما هستند. یعنی گاهی برخی کارشناسان داخلی آماری برخلاف واقع می‌دهند که حتی مراکز جهانی دشمن ما هم حاضر به تایید آن نیستند؛ چرا که اعتبارشان زیر سوال می‌رود. صندوق بین‌المللی پول قطعا رابطه خوبی با ما ندارد و اگر بتواند آماری علیه ما بدهد که به اعتبارش ضربه نخورد، قطعا این کار را می‌کند.»
این عضو جبهه پایداری اضافه کرد: «من همین‌جا یک گریز بزنم به این نکته که در مجلس آینده، بايد نمایندگان ان‌شاء الله تلاش و طوري برنامه‌ريزي و ريل‌گذاري كنند كه این رشد هشت درصدی که در برنامه پنجم درنظر گرفته شده، محقق شود. این مساله هم که برخی می‌گویند با توجه به بحران اقتصاد جهانی این مساله نشدنی است، به نظر من اشتباه است.
همين الآن مي‌توانيم صادرات و واردات را قطع كنيم
با قاطعيت عرض مي‌كنم که اگر همین الان دور کشور یک دیوار بکشیم و تمام مراودات خارجی اقتصادی را هم قطع کنیم، ملت ما در اثر این مساله دچار مشکل نمی‌شود؛ در حالی که این مساله در پیش از انقلاب غیرممکن بود و حتی دو روز قطع صادرات و واردات، کشور را نابود می‌کرد.
مجلس نبايد قوانين بدون ملاحظه موانع اجرايي تصويب كند و دولت هم بايد قوانين مصوب را اجرا كند
باید با اتکا بر ارزش‌های اسلام و انقلاب، مجلس در مسیر قانون‌گذاری پیش برود و دولت هم خود را موظف به اجرای قانون بداند تا ان‌شاء الله نه تنها به رشد هشت درصدی برسد، بلکه معتقدم رسیدن به رشد دو رقمی هم دور از دسترس نیست. این مساله تنها به هماهنگی دولت و مجلس وابسته است. معنا ندارد که مجلس قوانینی را تصویب کند، بدون درنظر گرفتن موانع اجرای آن برای دولت. در اثر این مساله که متاسفانه در همین مجلس هشتم به صورت مکرر دیده شد، اقتصاد دچار انفعال می‌شود. رهبر انقلاب صراحتا خواستار هماهنگی بیشتر مجلس با دولت شدند. از آن طرف، زمانی که مجلس چیزی را تصویب کرد، دولت باید خودش را موظف به اجرای آن بداند که در بعضی موارد، دولت این مساله را رعایت نکرده و اینگونه عمل نشده است.»
دهقاني افزود: «اگر ما در چارچوب ارزش‌های اسلامی، امام و مقام معظم رهبری حرکت کنیم، خیر دنیا و آخرت مردم را موجب خواهیم شد. هر مقدار قوانین کشور به ارزش‌هایی که اسلام می‌گوید، نزدیک‌تر شود، قطعا بیشتر موفق خواهیم بود. هر جا که آسیب دیدیم، نتیجه فاصله از آرمان‌های امام و رهبري بوده است. اگر نظرات "آقا" در زمینه اقتصاد به طور دقیق اجرا می‌شد، قطعا وضعیت فعلی کشور خیلی بهتر بود. البته معتقدم شرایط فعلی، یکی از بهترین شرایط اقتصادی در تاریخ 33 ساله انقلاب است. این مساله با آمار و ارقام قابل اثبات است و بخشی از آن نیز به طور ملموس توسط مردم حس شده است که البته در حد ایده‌آل نيست و ان‌شاء الله به آن سمت حرکت می‌کنیم.»
در ادامه، حجت‌الاسلام خلیلیان درباره رسیدگی به پرونده‌های فساد مالی و نحوه انتشار اخبار آن هم گفت: «اطلاع‌رسانی به مردم موجب آگاهی آنان از رسیدگی به پرونده‌های فساد مالی و اطلاع آنان از جدیت نظام در برخورد با این مسائل می‌شود. اما از لحاظ شرعی و حقوقی، اطلاع‌رسانی باید زمانی باشد که این اتهام قطعي و در دادگاه مسجل شود.»
در پایان این جلسه هم دکتر دهقاني با انتقاد از عملکرد جریان نفوذی در دولت و تاثیرات مخرب آن بر کارآمدی دولت، اظهار داشت: «متاسفانه این حلقه انحرافی که بلای جان دولت شده، اگر نبود، قطعا دولت موفقیت‌های بسیار بیشتری کسب می‌کرد و از عوارض و مشکلاتی که برای خودش ایجاد کرده، دور می‌شد. واقعا حیف این دولت است که با شعارهای انقلاب آمد و کارهایی كرد که دولت‌های قبلی اساسا قادر به انجام آن نبودند، به خاطر این مساله هم از نظر حیثیتی و هم کارآمدی واقعا ضعیف شده است و قابل مقایسه با دولت نهم نیست.
خيانت جريان فتنه در حق ملت با اثرگذاري منفي بر سرمايه‌گذاري
از طرفی، جریان داخلی فتنه 88 هم اگر دست به آن آشوب‌ها و خیانت‌ها نمی‌زد، مطمئن باشید در عرصه‌های مختلف به ویژه اقتصاد ما با نتایج بهتری از عملکرد متغیرهای اقتصادی روبرو بودیم. من یک مثال ساده می‌زنم تا ببینید چه خیانتی در حق کشور کردند. سرمایه‌گذاری چه توسط عوامل داخلی و چه عوامل خارجی باید مبتنی بر امنیت روانی باشد که این ماجرای سال 88، برای مدتی این مساله را از نظر روانی مختل کرد. این افراد نه تنها خیانت بزرگي به اسلام کردند، بلكه حتی به کسانی هم که در این کشور زندگی می‌کنند، خیانت کردند که تازه این یک نمونه از آسیب دیدن اقتصادی است. البته این مساله اندک بود اما همین اندک هم به کشور ضربه زد.»
این استاد دانشگاه و عضو جبهه پایداری در خاتمه گفت: «اینکه شعار می‌دهند بانک مرکزی باید از دولت جدا باشد، در حد همان شعار هست و قابلیت عملی شدن ندارد. از طرفی من معتقد نیستم که تحت اوامر کامل دولت هم باشد، بلکه باید یک حد فاصل باشد؛ یعنی کارشناسان اقتصادی بانک مرکزی کار و فعالیت علمی خود را بكنند اما تحت نظارت دولت باشد و برخی از موارد پیش از اجرا با دولت هماهنگ شود.»
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : نشست خبري, اقتصاددان جبهه پايداري, اثر منفي, تلاطم سكه و ارز, هدف‌مندي يارانه‌ها, ,
توسط : 